KLIK HIER VOOR INFORMATIE |
GEZONDHEIDSTIPSERVARINGEN EN INZICHTEN |
CLICK HERE FOR |
De suiker die van nature in melk voorkomt, wordt in het dagelijks spraakgebruik melksuiker genoemd. Maar vanuit de scheikunde staat deze stof meer bekend als lactose. Deze stof is in het algemeen door baby's tot een leeftijd van 1 à 1½ jaar goed te verteren. Maar daarna treedt daar meer onzekerheid over op. Heel veel kinderen en ook heel veel volwassenen zullen die mogelijkheid in voldoende mate behouden, maar bij andere kinderen en andere volwassenen neemt die mogelijkheid op den duur af. Bij sommigen zelfs tot aan een dergelijk laag niveau dat zij er al last van krijgen als zij een product consumeren waar slechts een zeer geringe hoeveelheid lactose in voorkomt (lactose is in feite een disacharide welke niet alleen in melk, maar ook in de daarvan afgeleide producten voorkomt). Lactose kan in zijn betreffende hoedanigheid niet worden opgenomen in de dunne darm van mensen. Eerst moet het daartoe, door het enzym lactase, worden gesplitst in zijn twee bestanddelen: galactose en glucose. Lactase bevindt zich in de darmmucosa van de dunne darm. Als daar het proces van fermentatie in onvoldoende mate plaastvindt, komt er lactose in de dikke darm terecht. De grote hoeveelheid gassen die dan ontstaan, hebben flatulentie; borborygmi; een opgeblazen gevoel; krampen; duizeligheid; en diarree tot gevolg.
Een voorbeeld van een product waar maar kleine hoeveelheden lactose in voorkomt, zijn veel van de pillen en tabletten die ons ter heling door de verschillende artsen worden voorgeschreven. In veel van die pillen en tabletten zit slechts een minieme hoeveelheid werkzame stof en een, in verhouding, veel grotere hoeveelheid vulstof. En die vulstof in pillen en tabletten is meestal de lactose waarover in dit artikel wordt geschreven. Maar dit soort pillen is vaak zo klein, dat de hoeveelheid lactose in feite slechts zeer gering is. Als men dit tenminste vergelijkt met de hoeveelheid lactose die wij zo normaliter dagelijks gemakkelijk via ons voeding binnen kunnen krijgen (ter vergelijking: een glas melk van 275 ml, bevat ongeveer 3 onafgestreken suikerlepeltjes lactose). Ondanks de betrekkelijk kleine hoeveelheid lactose die in pillen en tabletten voorkomt, is het onvermogen van sommige mensen om lactose te kunnen verteren, zo groot dat ook deze kleine hoeveelheid lactose hen gezondheidsproblemen kan opleveren.
Het onvermogen om lactose te kunnen verteren wordt lactose-intolerantie genoemd. Men spreekt in dit verband duidelijk niet van een allergie. Omdat een allergie in feite een abnormale reactie is van het lichaamseigen afweersysteem op bepaalde stoffen. En daar is hier geen sprake van. Het is dus een niet-allergische voedselovergevoeligheid.
Het grote probleem waarmee mensen te kampen hebben, die met deze vorm van voedselovergevoeligheid zijn behept, is het feit dat lactose niet alleen in melk voorkomt, maar ook in veel van de van melk afgeleide zuivelproducten die men tegenwoordig zoal in de supermarkt kan aanschaffen. Zoals:
Maar, hoewel in mindere mate, ook in de zure zuivelproducten als:
Lactose komt gelukkig slechts in minimale hoeveelheden voor in de harde (vaak Nederlandse) kaassoorten. Het lage gehalte aan lactose in deze kaasoorten komt door het fermentatieproces waaraan de lactose in deze kaassoorten is blootgesteld geweest. Voor het overige: hoe ouder deze kaassoorten zijn, hoe groter de kans is dat de lactose die er in voorkwam, is gefermenteerd.
Als men in verband met het vóórkomen van lactose-intolerantie, goed moet letten op de boodschappen die men in huis haalt, beperkt dit zich niet enkel tot de direct van melk afgeleide producten. Dit omdat in vele andere producten melksuiker (lactose) is toegevoegd. Te denken valt dan aan de volgende range van producten:
Voor mensen die met lactose-intolerantie kampen, is het dus heel erg opletten wat zij precies in hun winkelwagen stoppen. En voor mensen die voor een familielid (die hier mee kampt) boodschappen doen, is dat al evenzeer opletten. Dat aspect voor mensen met lactose-intolerantie is misschien wel het meest lastige, hoewel er wel steeds meer lactose-vrije voedselvarianten beschikbaar komen. Maar wat ook lastig is voor deze mensen is het gegeven dat zij de regie over hun voedsel min of meer kwijt raken, als zij buiten de eigen huishouding om, iets te eten krijgen. In dat geval is er over het algemeen geen rekening gehouden met hun voedselbeperking.
Toch is ook dat probleem minder groot dan het in eerste instantie lijkt. Want bij apotheken, of zelfs bij sommige drogisterijen, kan men tegenwoordig eenvoudig de beschikking krijgen over medicijnen die dat probleem ondergraven. Alhoewel die medicijnen beslist niet goedkoop zijn. Het gaat dan om medicijnen die het lactase-enzym (β-galactosidase)bevatten. Lactase is een enzym wat normaliter (voor de omzetting van lactose) in de dunne darm van mensen wordt aangemaakt. Maar wat bij mensen met lactose-intolerantie juist niet, of in onvoldoende mate, het geval is. Mensen met deze vorm van malabsorptie kunnen in dergelijke omstandigheden, tijdens het gebruik van de maaltijd, nu wel gemakkelijk even een tabletje doorslikken(!) waarin zich het lactase-enzym bevindt. Het probleem daarbij is wel dat zij altijd moeten zorgen dat zij dit medicijn bij zich dragen. Vrouwen kunnen dit doen door steeds een doosje met dit soort tabletjes in het handtasje met zich mee te nemen. En mannen kunnen dat doen door een strip met dit soort tabletjes in iedere broek of jas, die men heeft, te gaan stoppen. Dit levert geen enkel gevaar op voor kleine kinderen, omdat accidentele consumptie van lactasetabletjes geen probleem is. Het is immers een enzym wat normaliter van nature in het lichaam van mensen wordt aangemaakt.
"Maar hoe weet men eigenlijk dat men lactose-intolerant is en wat zijn eigenlijk de symptomen van lactose-intolerantie?", zult u mogelijk vragen.
Een van de meest typerende symptomen die optreden bij deze vorm van voedselintolerantie is dat men vrij snel na het tot zich nemen van een consumptie, waarin lactose voorkomt, hinderlijk last krijgt van gerommel in de buik (borborygmus). Dat gerommel kan zo luid en duidelijk zijn, dat het ook voor disgenoten hoorbaar is. En het merkwaardige is, dat het gerommel 10 minuten na de lactose bevattende consumptie al reeds luid en duidelijk kan worden waargenomen. Dit gerommel ontstaat door het geborrel van gassen in de dikke darm (darmgeruis). Want als de lactose in de voeding die men binnenkrijgt niet wordt afgebroken, komt het onveranderd in de dikke darm terecht. Bij het bewerken en afbreken van de lactose door de bacteriën in de dikke darm, komen door het gistingsproces bepaalde gassen en bepaalde vetzuren vrij. En bovendien trekt, door een osmotisch proces, de lactose op die plaats in het verteringssysteem vocht aan. Met een aantal van de volgende klachten van lactose-intolerantie als gevolg:
'Maar als ik aan de hand van de bovengenoemde lijst van symptomen vermoed dat ik lactose-intolerant ben, hoe krijg ik daar dan meer zekerheid over?', zou u kunnen gaan vragen. Na overleg met de huisarts zou men u daarvoor in het ziekenhuis de zogenaamde H2-test kunnen laten ondergaan. Maar als u daar liever (eerst) zelf meer duidelijkheid over wilt hebben, kunt u ook heel eenvoudig in een goed geoutilleerde supermarkt even twee verschillende pakken melk halen. Namelijk zowel een pak gewone melk als een pak lactosevrije melk. Als u dan enkele uren nadat u niets gegeten of gedronken heeft, eerst een glas lactosevrije melk drinkt en pas na verloop van een half uur een glas gewone melk, zou u na dat laatste glas melk duidelijke symptomen van lactose-intolerantie moeten krijgen. Terwijl u dat na het eerste glas melk niet zou hebben gekregen. Tenminste voorzover u werkelijk lactose-intolerant zou zijn.
Voor een patiënt die door een lactase-tekort (lactase-deficiëntie) problemen heeft met de consumptie van zuivelproducten, is het overigens niet verstandig om dan maar volledig aan zuivelproducten voorbij te gaan. Want anders zou dat tot tekorten aan bepaalde vitamines en mineralen kunnen gaan leiden. En het is ook in het geheel niet nodig om dat te doen, vanwege het feit dat er tegenwoordig allerlei lactose-vrije zuivelproducten in de handel zijn. En voorzover u de creativiteit heeft om uw eigen koekjes te bakken, hoeft u ook aan de lekkere koekjes niet voorbij te gaan. Tenminste als u daar dan lactose-vrije melk voor gebruikt. Versnaperingen en maaltijden die met lactose-vrije melk zijn bereid, kunnen vanzelfsprekend ook door andere mensen, die geen lactose-intolerantie hebben, gewoon worden genuttigd. Het fijne van lactose-vrije melk is ook nog eens dat het veel smakelijker is dan gewone melk. Dat komt omdat de lactose in de gewone melk is omgezet in de suikers glucose en galactose. En die suikers geven aan lactose-vrije melk een aangename zoetige smaak.
Vreemd genoeg doet bij een patiënt met lactose-intolerantie het geborrel in de maag zich met name 's ochtendsvroeg voor. Als men tijdens het ontbijt lactose binnenkrijgt, reageren de maag en de darmen blijkbaar sterker op de aanwezigheid van die lactose dan op andere momenten van de dag. Blijkbaar heeft dat te maken met het feit dat de maag en de darmen op dat moment nog niet volop functioneren. Als men deze organen 's ochtendsvroeg versneld volop wil laten functioneren, zou men tijdens het ontbijt een boterham belegd met zowel kaas, als met een dikke laag veldsla kunnen gaan eten. Als men dan later bij de koffie een koek gaat eten waarin lactose voorkomt, zal men minder last van geborrel in de maag kunnen hebben dan anders het geval is. De verstoring van de maag en de darmen als gevolg van het tot zich nemen van lactose, is dan duidelijk minder groot.
Bij lactose-intolerantie is de bacterie-cultuur in de dikke darm verstoord geraakt. Om hierin vrij snel verbetering te bereiken zou men die bacteriën in kunnen gaan nemen. Hiertoe zou men bijvoorbeeld het pro-bioticum: 'Vitotaal' kunnen gaan gebruiken. In dat product zitten veel verschillende soorten bacteriën, die van nut zijn voor de vertering van de lactose in de darmen. Na inname van 'Vitotaal' gedurende vier dagen lijken de problemen, die men door de lactose-intolerantie heeft, reeds relevant veel beter te kunnen gaan worden. Een nadeel van dit product is echter dat het zelf ook ingrediënten bevat die verschijnselen van lactose-intolerantie kunnen gaan opwekken. Daarom moet men bij inname hiervan, ruim van tevoren (een uur?), wel even enkele lactase-tabletjes innemen. Bijvoorbeeld lactase-tabletjes van het merk 'KeruTabs'. Om de werking van de bacteriën te stimuleren zou men ook nog een voedingsproduct kunnen gaan innemen wat rijk is aan vezels. Te denken valt hierbij aan het voedingsproduct: 'veldsla'. Vezels zijn namelijk een voedingsbron voor de darm-bacteriën.
Lactose-intolerantie kan een dergelijk dunne ontlasting veroorzaken, dat men van diarree zal kunnen gaan spreken. Diarree is een erg vervelende bijkomstigheid van lactose-intolerantie. Maar mensen die lactose-intolerant zijn, hebben ook meer kans op gluten-intolerantie. Als men bekend is met lactose-intolerantie en men er vanwege die kwaal erg op let dat men geen producten inneemt waar lactose in zit, kan men toch ineens last krijgen van diarree-verschijnselen. Diarree-verschijnselen die men niet zal weten te duiden. Dit gegeven kan die mensen dan voor een puzzle doen staan. Maar als zij eenmaal goed beseffen dat lactose-intolerantie met gluten-allergie gepaard kan gaan, zal men kunnen gaan beseffen dat men óók meer op het voorkómen van de inname van gluten zal moeten gaan letten. Een broodsoort waarin veel gluten voorkomen, is speltbrood. Dus als men onverwacht veel last van diarree heeft gekregen en men toevallig speltbrood heeft genuttigd, is het zaak er op te letten dat men die broodsoort mijdt.
Als men om de één of andere reden diarree-problemen heeft, zal het innemen van voedingsmiddelen met een laxerende werking dat probleem kunnen vergroten. Wat dat betreft zou men bijvoorbeeld kunnen gaan denken aan de volgende voedingsmiddelen:
Voor mensen die met lactose-intolerantie kampen, is het dus heel erg opletten wat zij precies in hun winkelwagen stoppen. En voor mensen die voor een familielid (die hier mee kampt) boodschappen doen, is dat al evenzeer opletten. Dat aspect voor mensen met lactose-intolerantie is misschien wel het meest lastige, hoewel er wel steeds meer lactose-vrije voedselvarianten beschikbaar komen. Maar wat ook lastig is voor deze mensen is het gegeven dat zij de regie over hun voedsel min of meer kwijt raken, als zij buiten de eigen huishouding om, iets te eten krijgen. In dat geval is er over het algemeen geen rekening gehouden met hun voedselbeperking.
Toch is ook dat probleem minder groot dan het in eerste instantie lijkt. Want bij apotheken, of zelfs bij sommige drogisterijen, kan men tegenwoordig eenvoudig de beschikking krijgen over medicijnen die dat probleem ondergraven. Alhoewel die medicijnen beslist niet goedkoop zijn. Het gaat dan om medicijnen die het lactase-enzym (β-galactosidase)bevatten. Lactase is een enzym wat normaliter (voor de omzetting van lactose) in de dunne darm van mensen wordt aangemaakt. Maar wat bij mensen met lactose-intolerantie juist niet, of in onvoldoende mate, het geval is. Mensen met deze vorm van malabsorptie kunnen in dergelijke omstandigheden, tijdens het gebruik van de maaltijd, nu wel gemakkelijk even een tabletje doorslikken(!) waarin zich het lactase-enzym bevindt. Het probleem daarbij is wel dat zij altijd moeten zorgen dat zij dit medicijn bij zich dragen. Vrouwen kunnen dit doen door steeds een doosje met dit soort tabletjes in het handtasje met zich mee te nemen. En mannen kunnen dat doen door een strip met dit soort tabletjes in iedere broek of jas, die men heeft, te gaan stoppen. Dit levert geen enkel gevaar op voor kleine kinderen, omdat accidentele consumptie van lactasetabletjes geen probleem is. Het is immers een enzym wat normaliter van nature in het lichaam van mensen wordt aangemaakt.
"Maar hoe weet men eigenlijk dat men lactose-intolerant is en wat zijn eigenlijk de symptomen van lactose-intolerantie?", zult u mogelijk vragen.
Een van de meest typerende symptomen die optreden bij deze vorm van voedselintolerantie is dat men vrij snel na het tot zich nemen van een consumptie, waarin lactose voorkomt, hinderlijk last krijgt van gerommel in de buik (borborygmus). Dat gerommel kan zo luid en duidelijk zijn, dat het ook voor disgenoten hoorbaar is. En het merkwaardige is, dat het gerommel 10 minuten na de lactose bevattende consumptie al reeds luid en duidelijk kan worden waargenomen. Dit gerommel ontstaat door het geborrel van gassen in de dikke darm (darmgeruis). Want als de lactose in de voeding die men binnenkrijgt niet wordt afgebroken, komt het onveranderd in de dikke darm terecht. Bij het bewerken en afbreken van de lactose door de bacteriën in de dikke darm, komen door het gistingsproces bepaalde gassen en bepaalde vetzuren vrij. En bovendien trekt, door een osmotisch proces, de lactose op die plaats in het verteringssysteem vocht aan. Met een aantal van de volgende klachten van lactose-intolerantie als gevolg:
Let wel: als er op het etiket van voedingsmiddelen staat dat het product sporen van lactose kan bevatten, kunnen mensen met ernstige lactose-intolerantie daar wel degelijk last van hebben. Dat geldt ook wanneer die mensen daar in het verleden geen last van hadden. Dus als men lactose-intolerant is, en men krijgt last van diarree, ondanks het feit dat alle voedingsmiddelen die men inneemt lactose-vrij zijn, zou men toch last van die sporen van lactose kunnen kunnen hebben gekregen. De diarree kan in dat geval wel degelijk vrij ernstig zijn. Om uit te proberen of de diarree in dat geval werkelijk van die sporen van lactose komt, die er in de voedingsmiddelen zitten, zou men dan een tijdlang, voorafgaande aan de inname van die voedingsmiddelen, enkele lactase-tabletjes kunnen gaan innemen.
N.B Als men BUIKKRAMPEN heeft, kan dat van de lactose komen die in melk aanwezig is, of die aan velerlei etenswaten is toegevoegd, maar de kramp die men ergens in het lichaam gewaar wordt kan ook een heel andere achtergrond hebben. Klik daarvoor op deze link.
Als men om de één of andere reden diarree-problemen heeft, zal het innemen van voedingsmiddelen met een laxerende werking dat probleem kunnen vergroten. Wat dat betreft zou men bijvoorbeeld kunnen gaan denken aan de volgende voedingsmiddelen:
Als men lactose-intolerant is, moet men ook bedacht zijn op de lactose die men eventueel via de verstrekte medicijnen binnenkrijgt. Gelukkig helpt de apotheek daarbij vaak op efficiënte wijze. Maar het gaat niet altijd even goed. Met name niet wanneer er slechts sporen van lactose in zitten. Enkele medicijnen waarin lactose voorkomt zijn bijvoorbeeld de volgende medicijnen:
Pijnstillers die in tabletvorm worden toegediend, bevatten bijna allemaal lactose als vulmiddel. Een oplossing zou kunnen zijn om de pijnstillers in de vorm van zetpillen te krijgen toegediend. Of om bij het oraal innemen van een pijnstiller, tevens een tabletje met lactase-enzym in te gaan nemen. Ook kan men de apotheker hulp gaan vragen voor het oplossen van een eventueel probleem met lactose-bevattende medicijnen.
De vorm van lactose-intolerantie die nader bekend staat als lactosemalabsorptie, is een gevolg van de normale, genetisch geprogrammeerde, daling van de lactaseactiviteit met het vorderen van de leeftijd. Een vorm van lactasedeficiëntie die doorgaans van voorbije aard is, kan het gevolg zijn van een darmaandoening. Zoals infectieuze colitis; de ziekte van Crohn; glutenintolerantie (coeliakie); candidose; of een immuunziekte. Als de darmwand zich, na de eventuele aanpak van de oorzaak van de lactasedeficiëntie weer herstelt, zal deze weer opnieuw lactase kunnen gaan vormen. Mensen die bifidusbacteriën in het colon hebben zitten, zullen mogelijk minder last van lactase-deficiëntie hebben. Gefermenteerde zuivelproducten, zoals yoghurt; karnemelk en kefir worden relatief goed verdragen. De bacteriën die daarin voorkomen, beschikken ofwel zelf over het lactase-enzym, ofwel gebruiken zeer actief lactose als koolstofbron om te groeien. Ook een geleidelijke en graduele verhoging van de inname van lactosebevattende producten zou de lactosetolerantie kunnen verhogen (bacteriële adaptie).
Vóór u besluit om een tip (die op deze website staat vermeld) te gaan opvolgen, dient u eerst de veiligheidsadviezen te lezen. Klik daarvoor op deze link.