Cholesterolproblematiek

Wanneer er veel van het ongezonde cholesterol in het bloed voorkomt, is dat een gezondheidsissue waar goed rekening mee moet worden gehouden. Dat is over het algemeen goed bekend. Maar wat een hoog cholesterolniveau (hypercholesterolemie) precies met de gezondheid van mensen doet, is mogelijk wat minder goed bekend. Vandaar het belang om daar op deze site enige aandacht aan te gaan schenken. Zoals bekend, spreekt men in de tandartsenpraktijk vaak over het vóórkomen van plaque op bepaalde gebitsdelen. Het betreft dan een dun en kleverig laagje dat zich gedurende de dag op de gebitsdelen pleegt af te zetten en wat men met het poetsen van de tanden beoogt te verwijderen. De tandarts noemt een dergelijk laagje, wat dus gewoonlijk op de tanden en kiezen voorkomt, ook wel meer uitgebreid: "tandplaque'. Maar andere medici bedoelen met het woord 'plaque' veeleer de structuur van vetachtige stoffen die aan de binnenkant van de bloedvaten kan vóórkomen. Die betreffende plaquelaag kan in delen uiteenvallen en dan bloedstolsels in de bloedvaten veroorzaken. In de situatie dat een dergelijk bloedstolsel de toevoer van bloed naar de hersenen rigoureus belemmert, zal er bij de patiënt sprake zijn van een beroerte. Als dat zich in de toevoer van bloed naar het hart voordoet, zal er bij de patiënt sprake zijn van een hartaanval. Een dergelijke plaquelaag in de bloedvaten bestaat met name uit cholesterol. En dan wel de zogenaamde slechte vorm van cholesterol. Zodra men dat feit eenmaal goed tot zich heeft laten doordringen, zal men ook direct overtuigd zijn van de grote noodzaak om te trachten het gehalte aan slecht cholesterol in het bloed te gaan verlagen. En daarmee atherosclerose grotendeels te voorkómen.

Het slechte cholesterol is het zogenaamde LDL-cholesterol. De afkorting LDL staat hier voor Low-Density-Lipoproteïne, het eiwit dus wat met een lage dichtheid wordt getypeerd. In tegenstelling tot het LDL-cholesterol wordt het HDL-cholesterol als goed cholesterol beschouwd. De afkorting HDL staat hier voor het High-Density-Lipoproteïne (let wel: de lipoproteïnen bewerkstelligen in het bloed het transport van de onoplosbare vetten). HDL bevat relatief veel proteïne en relatief weinig vetten.

Om de plaquevorming in de bloedvaten te minimaliseren, zou men een aantal stringente dieetmaatregelen kunnen gaan treffen. Dat blijkt over het algemeen goed en betrekkelijk snel te werken. Dat effect kan ook met de voor deze aandoening gebruikelijke medicijnen worden bereikt, maar het nare daarvan is dat die medicijnen zeer vervelende bijwerkingen hebben. Zodat dat eigenlijk geen voor de hand liggende keuze is. Behalve dan in het geval dat die keuze door de behandelend arts om dringende redenen aan de patiënt wordt geadviseerd, of wanneer de kosten van het betreffende dieet moeilijk door de betreffende patiënt kunnen worden gedragen.

De vraag kan zich voordoen hoe mensen er op zeker moment achter komen dat ze met cholesterolproblemen te maken hebben gekregen. Op die vraag zal geen eenduidig antwoord kunnen worden gegeven. Vaak zal dat uit regulier medisch onderzoek naar voren blijken te zijn gekomen. Maar als er niet bij toeval een dergelijk onderzoek mocht hebben plaatsgevonden, dan resteert de vraag welk klachtenpatroon een huisarts kan hebben doen vermoeden dat er bij die patiënt weleens sprake zou kunnen zijn van cholesterolproblematiek. Een duidelijk antwoord is daar waarschijnlijk niet op te geven, behalve dan een soort fingerspitzengefühl van de huisarts dat bijvoorbeeld te maken heeft met ouderdom; corpulentie en ongebruikelijke hoofdpijnklachten bij een patiënt. In ieder geval zal het voor de betreffende patiënt dan een geluk bij een ongeluk zijn als de dreiging van cholesterol-problemen zich op zeker moment manisfesteert. Want op dat moment is het duidelijk dat er zonder dralen iets moet worden gedaan om dit soort obstructies in de bloedvaten te doen voorkómen.

Maar welke maatregelen men dan moet nemen, is in dat geval voor de patiënt natuurlijk nog niet duidelijk, wetend dat de statines die dan als medicijn zouden kunnen worden ingenomen, erg nare bijwerkingen met zich mee kunnen brengen. Het advies om dan vervolgens zeer gezond te gaan eten, kan door de patiënt ook nog eens als een loos advies worden ervaren, namelijk als deze de overtuiging heeft dat hij, of zij, reeds uitermate gezonde voedingsgewoontes heeft. 'Wat zou ik dan nog allemaal meer moeten doen om mijn voedingsgewoontes nog gezonder te maken', zal deze zich dan gaan afvragen. De patiënt zou dan voor een vetarm dieet kunnen gaan kiezen. Als hij dat doet, is hij reeds een flink eind op weg naar een dieet om verstandig met dit probleem om te gaan. Voor de bakolie kan de patiënt dan het beste het product kiezen met een hoog gehalte aan olijfolie. En voor het besmeren van de boterhammen zou de patiënt dan een product kunnen gaan kiezen met een hoog gehalte aan plantensterolen. Voorzover die patiënt tenminste niet zwanger is, en/of voorzover er bij die patiënt niet sprake is van lactatie in verband met het voeden van een kind.

Om cholesterolproblemen te voorkómen wordt de consumptie van rood vlees in het algemeen ontraden. De verzadigde vetten in rood vlees kunnen het cholesterolgehalte namelijk flink verhogen. Dat hoeft niet te betekenen dat men verzadigde vetten als een gif voor het lichaam moet gaan beschouwen, maar het is wel goed er op te letten dat men relatief meer onverzadigde vetzuren dan verzadigde vetzuren binnenkrijgt. Magere soorten rood vlees bevatten minder verzadigde vetten dan vette soorten. De magere vleessoorten die men dus met mate wel zou kunnen gaan eten zijn vleessoorten als rosbief; biefstuk; runderrollade; tartaar; kalfssnitzels (ongepaneerd); hamlappen; varkenslappen; varkenshaas; fricandeau; magere runderlappen en mager rundergehakt. Vette vleessoorten zijn onder andere spekjes; speklapjes; varkensgehakt; half-om-half gehakt; hamburgers; gepaneerd vlees; karbonade; lamsvlees; slavinken; schouderkarbonade; spareribs en rookworst.

Wat de term 'rood vlees' betreft zou men aan kort gebakken biefstuk, aan rosbief, of aan carpaccio kunnen denken. Deze vleessoorten zijn inderdaad rood, maar met de term 'rood vlees' wordt niet zozeer alleen rauw of ondoorbakken vlees bedoeld. En met de term 'rood vlees' bedoelt men ook niet specifiek het vlees van de koe. Nee, het betreft het vlees van de spieren van zoogdieren. Dus van koeien, varkens, schapen, geiten, paarden, herten, hazen, enz. Het vlees van die dieren valt onder de categorie 'rood vlees'. In bewerkte vleeswaren zit normaliter ook 'rood vlees'. Echter het spiervlees van kip en ander gevogelte behoort juist duidelijk tot de categorie 'wit vlees'. Als men 'rood vlees' voor het vermijden van een hoog cholesterolgehalte in het bloed liever laat staan, dan zou men dus voor 'wit vlees' kunnen gaan kiezen. Toch is dat niet echt noodzakelijk! Mensen kunnen goed leven zonder ook maar enig vlees tot zich te nemen, tenminste als men een vrij grote variëteit aan peulvruchten zou gaan eten. In die situatie is het eten van vlees, voor het tot zich krijgen van al de noodzakelijke voedingsstoffen, niet echt nodig.

Om er een gezond voedingspatroon op na te willen gaan houden, zal men ook voor zo weinig mogelijk producten moeten gaan kiezen waar roomboter en/of chocolade aan is toegevoegd. Dus dan zal men ook al de zoete koeksoorten moeten laten staan, zoals: gebak; cake; taart; stroopwafels; crémegebak. Het is niet anders: het gaat om een goed en gezond voortbestaan! In koek; gebak en snacks zitten overigens veel transvetzuren. Dat is nog slechter voor de gezondheid dan verzadigd vet. Een reden temeer om deze producten zoveel mogelijk te mijden.

Als men zoekt naar voedselsoorten die een aanrader zijn bij cholesterol-problemen, kan men ondermeer aan de volgende voedselsoorten gaan denken:

• Aubergine
• Groene thee
• Artisjok
• Bruine rijst
• Pure chocola
• Avocado's
• Peulvruchten
• Walnoten
• Amandelen
• Blauwe bessen
• Volkoren graanproducten
• Magere yoghurt
• Vette vissoorten
• Fruit
• Sojabonen
• Tofu (kwark van sojamelk)
• Zwarte thee
• Boerenkool (als bladgroente eten)
• Spinazie (als bladgroente eten)
• Andijvie (als bladgroente eten)
• Pepers (groene en rode)
• Olijfolie (extra vièrge)
• Honing
• Garnalen
• Chiazaad

Dat zijn dus de voedselsoorten die men zou kunnen gaan nuttigen om de cholesterolproblemen te verminderen. Maar als men daarentegen specifiek zoekt naar voedselbestanddelen die een aanrader zijn bij cholesterol-problemen, dan zou men aan de volgende voedselbestanddelen moeten gaan denken:

• Omega-3 vetzuren (dit zijn meervoudig onverzadigde vetzuren)
• Oplosbare voedingsvezels van vezelrijke voedingsmiddelen (zoals die ondermeer voorkómen in bananen en citrusvruchten)
• Keukenkruiden (met name fenegriek; koriander en kurkuma)
• Plantensterolen (in halvarine + yoghurtdrankjes + capsules van Becel)
• Cacao (met zo weinig mogelijk toevoeging van andere vetten en suikers)
• Knoflook (enkele teentjes verse knoflook per dag)
• Gember (de oxidatie van het LDL-cholesterol wordt hierdoor verminderd)

Uit onderzoek is gebleken dat regelmatige lichaamsbeweging van invloed is op de productie van stikstofmonoxide in de vaatwanden van mensen. Het gelukkige feit doet zich voor dat van die stof een duidelijke vaatverwijdende werking uitgaat en dat men zodoende de vorming van bloedstolsels kan verminderen. Mocht men bij het lezen van deze informatie denken dat men door een druk dagprogramma niet zo gemakkelijk tijd zou kunnen gaan vinden om voor een bepaalde vorm van regelmatige lichaamsbeweging te gaan zorgen, dan is er voor de meeste mensen waarbij dat een item is, een goede oplossing aanwezig. Door namelijk dagelijks twintigmaal achterelkaar een trap van ongeveer dertien treden op en af te gaan lopen, zal men op eenvoudige wijze aan een vrij intensieve wijze van lichaamsbeweging kunnen komen. Terwijl de tijd die daarvoor benodigd is hooguit een kwartiertje omvat (inclusief een korte warming-up). Dat is veel korter dan de tijd die men nodig heeft voor een bezoek aan een sportschool, of de tijd die men doorgaans nodig heeft voor een flinke ren- of wandeltocht. Aan deze wijze van sporten moet men voor zichzelf wel de voorwaarde verbinden, dat men dit slechts doet wanneer men de mogelijkheid heeft om zich voortdurend tegen vallen te kunnen beschermen. Let wel: twintig keer achterelkaar de trap op neer lopen lijkt in eerste instantie misschien een onmogelijk zware opgave, maar na een voorzichtig begin van het streven om dit te doen, is dat na enige tijd toch verrassend gemakkelijk te doen. Tenminste als men een goede gezondheid geniet en als men geen long- of hartproblemen heeft.

Als men hypercholesterolemie heeft, kan de oorzaak daarvan ook gelegen zijn in hypothyreoïdie. Deze kwaal gaat ondermeer gepaard met een raadselachtige vorm van vermoeidheid en gewichtstoename. Ook kan hypercholesterolemie veroorzaakt zijn door het gebruik van geneesmiddelen die, hetzij anabole steroïden, hetzij corticosteroïden, hetzij progestagenen bevatten. Bij vrouwen kan de oorzaak van een hoog cholesterolgehalte in het bloed ook gelegen zijn in een zeer specifieke eierstokafwijking, namelijk in de afwijking: Polycysteus Ovarium Syndroom. Bij deze eierstokafwijking zal er een krans van meer of minder goed tot ontwikkeling gekomen follikels op één van de eierstokken aanwezig zijn. En bij de betreffende vrouw zal men dan niet alleen gewichtstoename, maar ook vermannelijking van het uiterlijk gewaar kunnen worden. Ook zal die afwijking een vermannelijking van het gedrag van die vrouw ten gevolge kunnen hebben. Een hoog cholesterolgehalte in het bloed van vrouwen kan eveneens een teken zijn van graviditeit. En het kan een direct gevolg zijn van het gebruik van bepaalde anticonceptiva. Verder kan het voor iedereen een bijkomend gevolg zijn van een nierziekte of een leverziekte. En voor het overige kan het ook nog voor iedereen een vervelend gevolg zijn van diabetes.

Vóór u besluit om een tip (die op deze website staat vermeld) te gaan opvolgen, dient u eerst de veiligheidsadviezen te lezen. Klik daarvoor op deze link.