Aarsproblemen

De aarsopening wordt in het Nederlands vanouds ook wel heel informeel "aars" genoemd. Tegenwoordig gebruikt men hier meer formeel het Latijnse woord "anus" voor. Ook wordt wel gesproken van achtereenvolgens:

• kontgat
• aarsgat
• poepgaatje
• hol
• besje
• culus
• podex

Het feit dat mensen zich generen om over een bepaald lichaamsdeel te spreken, heeft vaak tot gevolg dat er allerlei verschillende, triviale en/of eufemistische aanduidingen in de eigen taal voor worden gebruikt. Maar goed, als men het een of andere gezondheidsprobleem heeft, moet men dit toch zonder enige scrupules aan de medici kunnen weten duidelijk te maken. Dus ook wat betreft de gezondheidsproblemen die zich voordoen in het gebied waar de verteringsresten van het stofwisselingsproces het lichaam dienen te verlaten. Aan een aantal van deze problemen wordt hier summier enige aandacht geschonken.

Het gaat dan ten eerste om het probleem van de anusjeuk (pruritus ani), dat wordt veroorzaakt door aarsmaden. Dat probleem is veel minder eng dan het voor het gevoel is, omdat het een probleem is wat zeer goed is te behandelen. De jeuk welke door aarsmaden wordt veroorzaakt is echter wel intens. En daar wil men dan vanzelfsprekend ook wel graag vanaf komen. Als men met dit probleem naar de huisarts gaat, zal deze een middel kunnen geven wat zeer goed helpt. Maar men zal dan wel een aantal adviezen voor hygiënische maatregelen krijgen om te bereiken dat de achtergrond van het probleem met de aarsmaden, namelijk de eitjes die door deze darmparasieten in (en rond) de anus worden gedeponeerd, wordt aangepakt.

Ten tweede gaat het om een veel minder hevige vorm van jeuk aan de anus, die wordt veroorzaakt doordat er zich opgedroogde defaecatieresten op de anus bevinden. Dat probleem is ook gemakkelijk te behandelen. Want als men na iedere defaecatie de anus (en de omgeving ervan) met schoon water afspoelt, ofwel met een nat doekje afveegt, zal dat probleem ook als "sneeuw voor de zon" verdwijnen.

Ten derde gaat het om pijn en/of bloedverlies uit de anus tengevolge van aambeien (hemorroïden). Aambeien zijn eigenlijk de zwellichamen die normaal gesproken in het anuskanaal voorkomen en die zorgen voor extra afsluiting van de anus. Als die zwellichamen echter teveel zakken en ze problemen gaan opleveren, worden ze aambeien genoemd. Aambeien kunnen tot hevige pijnscheuten en tot bloedverlies leiden. Het is dan ook zaak ervoor te zorgen dat die zwellichamen niet zullen gaan zakken. Dat bereikt men door te zorgen voor normale, niet te stevige ontlasting, waarbij de defaecatie gemakkelijk verloopt, zonder al te veel te hoeven persen. De meest gewenste ontlasting is soepel en zacht. En zij komt er als één lange, slangachtige substantie uit. Als die zogenaamde keutel (excusez le mot) niet breekt, zal er geen sprake zijn van constipatie. Wanneer de ontlasting zich ook niet met gespetter aan u vertoont, is de consistentie van de ontlasting zoals die idealiter zou moeten zijn. Als men voldoende drinkt en er voor zorgt dat de voeding bestaat uit voldoende vezelrijke componenten en men weinig zuivelproducten tot zich neemt, is men wat dat betreft al een heel eind op de goede weg. Door 's ochtensvroeg beslist wel te gaan ontbijten, zal men er voor kunnen zorgen dat de darmwerking direct goed op gang komt. Door bij aandrang zonder dralen direct naar het toilet te gaan en door ook nog te zorgen voor voldoende lichaamsbeweging, zal de consistentie van de ontlasting al met al (in het vervolg) minder stevig worden. En de kans op obstipatie zal dan veel minder groot worden. Als het probleem van de obstipatie toch dermate groot zou zijn geworden, dat men hoogstens tweemaal per week tot defaecatie zou kunnen komen, spreekt men van constipatie, ofwel verstopping. De kans op het ontstaan van aambeien is dan veel groter. En de negatieve invloed van constipatie op het welbevinden is dan evident. Als de constipatie blijft bestaan, ook na het in acht nemen van de voorgaande adviezen, is het maar al te zeer noodzakelijk om medische hulp in te gaan roepen. Als dan duidelijk zou blijken dat het probleem slechts zijn oorzaak vindt in het feit dat men met het ontlastingsprobleem in een vicieuze cirkel terecht is gekomen, zal men mogelijk naar onorthodoxe middelen moeten grijpen om het probleem op te lossen. Een van die middelen is een bepaald kruidengeneesmiddel wat zeer effectief kan zijn, maar waarvan men beslist slechts enkele keren gebruik kan maken.

Ten vierde gaat het om bloedverlies tengevolge van anale kloven (ofwel: fissurae ani). Het betreft hier letsels in het slijmvlies van het anale kanaal die erg pijnlijk zijn bij defaecatie. Het ontstaan van kloofjes kan door ontlasting van een zeer slappe consistentie in de hand worden gewerkt. En dan met name als die slappe ontlasting lang aanhoudt. Maar het kan vooral ook in de hand worden gewerkt door al te stevige ontlasting (dus ontlasting van een al te stevige consistentie). Pijn in de anus doet de tonus op de kringspier van de anus (de anale sfincter) toenemen. Hierdoor wordt de kans op genezing van de wondjes in dit gebied bemoeilijkt. Dilatatie van de anus in het ziekenhuis, zou dan uitkomst kunnen bieden. Als de kloofjes ontstoken raken, kunnen de dan ontstane zweren (ulceraties) diep in de sluitspieren van de anus binnendringen. En ze kunnen dan aanleiding geven tot progressieve verharding en vernauwing van het anuskanaal en van de sluitspieren van de anus. De aarsopening en het anuskanaal verliezen dan hun normale flexibiliteit. Een verkrampte sluitspier van de anus wordt als pijnlijk ervaren en ze is een enorme hindernis voor een eventuele penetratie van de anus. Omdat de bloedvoorziening in het gebied van een verkrampte interne sluitspier slecht is, is ook de genezing van de eventueel daar aanwezige wondjes slecht. Aan dit probleem dient men niet achteloos voorbij te gaan.

Ten vijfde kan het gaan om de uitstulpingen van de darm die als divertikels bekend staan. Divertikels zijn uitstulpingen vanuit de darm, door de darmwand heen, naar buiten toe. "Naar buiten toe", wil in dit geval zeggen: tot in de buikholte. Ze zorgen met name bij oudere mensen voor bloedverlies.

Ten zesde kan het ook nog gaan om poliepen, die de oorzaak zijn van het bloedverlies. Dit zijn kleine, halfronde of paddestoelvormige, zwellingen van het membraan wat de binnenkant van de darm bekleedt, het zogenaamde darmslijmvlies. Om gezondheidsproblemen te voorkomen, worden dezen bij het ontdekken ervan, tijdens een colonoscopie, het liefst weggenomen.

Ten zevende kan er sprake zijn van infecties en ontstekingen in het maagdarmkanaal, die de achtergrond vormen van de aanwezigheid van bloed in de ontlasting.

Ten achtste kan het gaan om een hevige, maar niet erg lang durende pijn in het gebied boven de aarsopening(zogenaamde anuskramp). Die pijn is een gevolg van een spontane contractie van de kringspier in de aarsopening. Die kramp staat bekend als anuskramp. Deze kramp veroorzaakt een felle en stekende pijn, die uit zichzelf weer afneemt en daarna weer geheel kan verdwijnen. Zolang deze pijn zich niet frequent voordoet en er zich ook geen andere symptomen bij voor doen, hoeft men zich hierover geen grote zorgen te maken. Anuskramp is overigens niet hetzelfde als een verkrampte sluitspier van de anus (zie hierboven bij het vierde punt over de gezondheidsproblemen in het gebied van de anus).

En als laatste kan er sprake zijn van wildgroei van bepaalde cellen in het maagdarmkanaal. Met name ook om deze reden, moet men bij het ontdekken van bloed in de ontlasting, beslist even een bezoek aan de huisarts brengen. Als men helderrood bloed bij de ontlasting ontdekt, zal de oorzaak van de bloeding heel goed mee kunnen vallen. Dat kan ook wel het geval zijn als het bloed met ontlasting is vermengd, maar juist dan moet men vooral niet dralen om met deze klacht naar de huisarts te gaan.

De externe anale sfincter heeft (samen met de zwellichamen) als functie om de endeldarm, zolang dat gewenst is, van de buitenwereld af te sluiten. Craniaal van de anus en het anuskanaal bevindt zich het gebied van het rectum. In grote tegenstelling tot de wand van het anale kanaal, is de wand van het rectum uitermate flexibel. Behalve dan wanneer er sprake is van defaecatiedrang (zie ook de infomatie op deze website over "het spastische darm-syndroom"). Op het moment dat de defaecatie zal gaan plaatsvinden, is de grote flexibiliteit van de wand van het rectum ver te zoeken. Een eventuele biopsie van de darmwand moet dan ook niet op juist dat moment plaatsvinden, dus op het moment dat het onderste deel van het rectum vol zit met faeces. Want door de temporaire darmwandverharding lukt het dan niet gemakkelijk om een voldoende groot biopt uit de darmwand vandaan te halen. In grote tegenstelling tot wat men uit het voorgaande gegeven zou kunnen gaan concluderen, wordt bij een biopsie toch steeds nog wel een relatief klein stukje weefsel uit de binnenwand van de darm vandaan gehaald. Dat is pijnloos omdat het darmslijmvlies gevoelloos is. En het is ongevaarlijk, omdat het stukje weefsel heel ondiep uit de darmwand wordt weggehaald. Er is dus geen gevaar voor een perforatie van de darmwand. Dat gevaar is er wel wanneer er anderzijds scherpe voorwerpen in de darm worden ingebracht. Vanwege het risico op peritonitis is het veroorzaken van een perforatie van de darmwand een buitengewoon onwenselijke situatie, die ook onder meer normale omstandigheden op zou kunnen treden als er plaatselijk een zwakke plek in de darmwand aanwezig zou zijn.

Mocht men last hebben van een darmverstopping, dan kan men voor informatie daarover op de hieraan voorafgaande link gaan klikken.

N.B. Aambeien worden in de obstetrie wel met neusdruppels behandeld. Althans een bepaald soort neusdruppels waarin zich xylometazoline bevindt. Vraag voor gebruik daarvan wel even advies aan een arts; een obstetricus; of een accoucheuse;. Sommige soorten neusdruppels bestaan uit een zoutoplossing. Om evidente redenen is gebruik daarvan niet wenselijk. Ook zou men aambeien met 'Sperti' aambeienzalf kunnen gaan behandelen.

Vóór u besluit om een tip (die op deze website staat vermeld) te gaan opvolgen, dient u eerst de veiligheidsadviezen te lezen. Klik daarvoor op deze link.